Dili,
Tersa, loron-19, fulan-Marsu, tinan-2019, iha salaun Ministériu Justisa nian, Prokuradór
Jerál Repúblika Dr. José da Costa Ximenes hala’o enkontru ho Konsellu Koordenadór
Justisa Timor-Leste nian hodi ko’alia kona-ba asuntu tolu bé importante primeiru
mak ko’alia kona-ba Lei Orgánika (Organizasaun Jurídiku Timor-Leste), Segundu
ko’alia kona-ba fó indultu ba maluk prizioneiru sira, terseiru ko’alia kona-ba
Tribunál Móvel.
Iha enkontru ne’e, na’i-ulun hosi instituisaun 6 ne’e ba
dahuluk nian ko’alia kona-ba Lei Orgániku (Lei Organizasaun Jurídiku
Timor-Leste), ne’ebé Ministru Justisa Dr. Manuel
Cárceres da Costa hateten katak Membru Konsellu Justisa sira fó ona sira-nia
pareser ba Lei Orgániku ne’e rasik no hein de’it Ministriu Justisa atu bele elabora
fila fali sujestaun no rekomendasaun husi Membru Konsellu Justisa sira ne’e. Tuir
fali mai mak ko’alia kona-ba óinsa atu fó indultu ba maluk prizioneiru sira
ne’ebé mak preenxe ona kritériu atu hetan direitu ba indultu nian ne’e, no óinsa
mak halo komutasaun pena ka atu hamenus tiha tinan kastigu nian no óinsa mak
bele fó liberdade kondisionál ba Prizoneiru
sira haktuir dispozisaun legál ne’ebé aplikável. Ba hirak-ne’ebé atu hetan
liberdade kondisionál, Ministériu Públiku sei hala’o prosesu hafoin tiha ne’e
mak Tribunál sira sei diside. Ba dahikus nian mak ko’alia kona-ba Tribunál Móvel,
no ida-ne’e Tribunál Rekursu mak sei halo mapamentu kona-ba Julgamentu Móvel, nune’e,
presiza koopera hamutuk ho Ministériu Públiku no Advogadu sira hodi kontinua
hala’o julgamentu móvel ho di’ak.
Iha biban ne’e mós Prokuradór-Jerál Repúblika, Dr. José
da Costa Ximenes hato’o ba membru Konsellu Koordenadór Justisa TL nian katak nivel
koordenasaun entre Prokuradoria Distritál ho Tribunál Distritál sira hanesan
Baucau, Suai la’o di’ak tebetebes.
Iha sorin seluk kona-ba Tribunál Móvel, Prokuradór-Jerál hato’o
katak, oráriu ba julgamentu móvel nian ne’e sei depende ba Tribunál Rekursu hodi
halo mapamentu ba julgamentu refere no espera katak ita bele la’o hamutuk hodi
hakbesik justisa ba Povu. Julgamentu móvel
ne’e di’ak tanba bele responde kona-ba oinsá hakbesik justisa ba komunidade
sira, segundu mak bele fó represaun no prevensaun ba komunidade sira.
Kona-ba Lei Orgániku ne’e rasik, PJR husu ba Ministru
Justisa atu halo diskusaun aberta ida liuhosi dalan konsulta públika nune’e
bele iha hanoin ruma kona-ba Lei organiku ne’e.
PJR mós informa ba Ministru Justisa katak MP mós iha
projetu foun ida kona-ba Estatu MP nian, nune’e, iha loron-1 fulan-Marsu,
tinan-2019, MP hala’o konsulta públika ho matenek na’in-sira iha área direitu
nian hanesan; Juis, Advogadu, Komisáriu
KAK, Sosiadade Sivil no sira fó ona sujestaun ka rekomendasaun ruma kona-ba
estatutu ne’e rasik, no iha loron-15, hala’o ona mós reuniaun hamutuk ho
Prokuradór sira hodi diskuti pontus lubuk ida. No planu ba oin nian mak iha
loron-5, fulan-Abril, tinan-2019, MP sei hala’o Semináriu Internasionál ida ho ninia
tema “ O Ministério Público Passado, Presente e Futuro”, nune’e, iha oportunidade ida-ne’e PJR mós
hakarak konvida Ministru Justisa hodi hala’o enseramentu ba eventu refere.
Enkontru ne’e prezidi husi Ministru Justisa, Dr. Manuel
Cárceres da Costa, hanesan Prezidente Kosellu Koordenasaun Justisa TL no hetan
partisipasaun hosi membru Kosellu Koordenasaun Justisa nian mak hanesan;
Prezidente Tribunal Rekursu, Dr. Deolindo do Santos, Prokuradór-Jerál Repúblika,
Dr. José da Costa Ximene, Defensór Publiku Jerál, Dr. Câncio Xabier, Diretór
Polisia Sientifiku Investigasaun Kriminál (PSIK), Dr. Vicente Fernandes e
Brito, reprezenta Advogadu Privadu, Dr. Nelinho Vitál. (Media PJR)