Suai- Kinta, loron-12, fulan Dezembru, tinan-2019,  Reprezentante povu iha uma fukun Parlamentu Nasionál liu-liu Komisaun A ne’ebé trata Asuntu Konstituisionais no Justisa  halo fiskalizasaun  mai Prokuradoria Distritál Suai.

Nune’e mós Prokuradór Dr. Elo hatutan, nia parte konteten tebes tanba Deputadu sira bele mai direita haree kondisaun Edifisiu Suai ninian. Prokuradoria Suai iha Prokurador nain-3 mak toma konta ba iha Prokuradoria Distrital tolu mak hanesan; Bobonaro, Ainaro, no Manufahi. Funsionariu ne’ebé kolokadu  iha ne’e mak hanesan Sekretariu ida, Adjuntu Eskrivaun ida, Ofisiál Justisa nain-9 no  Rejimi Jerál hamutuk nain-10. Iha parte lojistika no instalasaun sira kondisaun Prokuradoria Suai iha sala Eskritoriu tolu kompara ho  Bobonaro di’ak liu no nia funsionariu mós ituan de’it, Prokuradoria Suai ladun sufisiente mai ami tanba Departamentu sira hanesan; Rekursu Umanu, Finansas, Lojistika, tau hamutuk de’it iha fatin ida. Haree ba kondisaun sira ne’e Instalasaun Prokuradoria Suai nian mós kleur ona presiza halo manutensaun.

Iha parte ekipamentus Prokuradór hato’o ba Deputadu sira ajuda aumenta osamentu iha kapital menór, hodi nune’e bele sosa Komputador, Mesin Printer, Copy, no sira seluk tan, hodi  bele fasilita funsionariu sira nia serbisu loron-loron la’o ho di’ak. Kona-ba transporte Operasionál ladun sufisiente mai ami tanba transporte ida de’it. No mós  rejidensia iha hahu desde tinan-2010 ate   agora seidauk iha manutensaun presiza hadia. Maski ho kondisaun sira hanesan ne’e ami aproveita no kontinua esforsu serbisu nafatin.

Prokurador haktuir tan katak, Movimentu kazu loron ba loron aumenta no daudaun ne’e prosesu hamutuk, 412. Kazu ne’ebé as liu mak Ofensa Integridade Simples, Violénsia Domestika, Krime kontra Bandu, no krime sira seluk. Kazu aumenta tanba iha tinan-2018 PDS hala’o ona sensibilizasaun lei ba sira iha Suku hotu husi munisipiu haat hanesan Suai, Bobonaro, Manufahi, Ainaro, ba komuinidade sira  iha ona koñesimentu oinsá atu hato’o keiza, husi ne’e mak loron ba loron rejistu  kazu sira sempre aumenta, no ami sempre esforsu nafatin hodi serbisu, maibe kazu foun sempre aumenta.

Nune’e mós Prokuradór husu ba Deputadu sira iha futuru bele  aumenta osamentu ituan hodi MP bele loke tan delegasaun Prokuradoria ida iha Munisipiu Manufahi tanba área ida ke luan no do’ok husi Tribunal Distritál Suai dala ruma fó impaktu ba movimentu komunidade sira nian hodi asesu ba justisa.

Iha fatin hanesan Prezidente Komisaun A Deputada Carmelita Caetano Moniz hateten,  fiskalizasaun ida ne’e ami mai direita hodi haree serbisu Prokuradór sira nian oinsa sira nia preparasaun ne’ebé ligadu ho Orsamentu Jerál Estadu (OJE)  haree liuliu ba kondisaun no difikuldade sira durante ne’e sira hasoru. Jeralmente ami sempre hato’o iha komisaun A Parlamentu Nasionál nian katak Ejekusaun OJE Administrasaun finansas iha Ministériu Públiku di’ak liu Tribunál.

Deputada ne’e mós husu ba Prokuradór nafatin halo sensibilizasaun hodi hakbesik justisa ba ba komunidade sira. Nune’e Deputadu sira fó sujestaun katak Prosesu elaborasaun OJE tenke inklui Prokuradór Distritál sira hodi rona direita difikuldade saida de’it mak mosu no presiza hadia hodi atende ba nesesidade serbisu loron loron nian hodi nune’e labele afeita ba ezekusaun OJE tinan-2020 nian.

Iha Fiskalizasaun ne’e hetan partisipasaun husi Prezidente Komisaun A no menbru Deputadu nain-4 no akompaña hosi Menbru JSMP no Prokuradór Distritál Suai Dr. José Elo. (Media PJR)